Wtorek/26.11.2024
|Leona, Leonarda, Lesławy
Inwentaryzowali kapliczki
24-06-2008
Kapliczki i krzyże przydrożne to dzieła sztuki ludowej, powstałe z tradycji rodzimej ciesiołki, murarki, zdobnictwa przystosowanego do kompozycji formy architektonicznej. Tadeusz Seweryn, krakowski etnograf, historyk sztuki, artysta malarz, mówi o nich „perły krajobrazu”, zaś prof. Wiktor Zin nazywa je „aktami strzelistymi naszego krajobrazu”.
Termin “kaplica” wywodzi się od miejsca, gdzie przechowywano pierwotnie relikwie biskupa z Tours – św. Marcina; głównie jego płaszcz, z łac. płaszczyk to “cappa”. Cela, w której przechowywana była owa cappa, zwała się “Capella”, a dozorcy jej “kapelanami”. W drodze przekształceń językowych powstało polskie pojęcie “Kaplica”. Termin ten kojarzy się z dużą, architektoniczną przestrzenią liturgiczną, w której zachodziła możliwość odprawiania Mszy Świętej i w której pomieścić się mogła przynajmniej jedna osoba. Mniejsza gabarytowo była kapliczka, która jako mała, przydrożna forma przestrzenna o znaczeniu kultowym była przeznaczona tylko do oglądu zewnętrznego.
Obecność tej małej przydrożnej architektury jest specyficznym dziedzictwem kulturowym świadczącym o silnym przywiązaniu do katolicyzmu, które wpłynęło na takie właśnie romantyczne ukształtowanie krajobrazu, jakim jest “pejzaż z kapliczką”. Spotykamy je w pobliżu domów, przy wiejskich kościółkach, w murach kościelnych, na cmentarzach, przy drogach i mostach, na rozdrożach i przy niebezpiecznych zakrętach, w miejscach zabójstw, w miejscach prywatnych objawień Maryjnych, przy leśnych duktach, przy wjeździe do miast, miasteczek i wiosek, wśród starych chat i nowych domów. Kapliczki wskazują miejsca pamiątkowe, wyznaczają też granice poszczególnych wsi. Stoją w ciszy na skraju pól porośniętych zbożem i strzegą mieszkańców okolicznych domostw.
Przydrożne obiekty ludowego kultu można odnaleźć zarówno w całej Polsce, jak i poza jej granicami, na przykład w Bawarii i Dolnej Austrii, ale nigdzie nie występują tak licznie.
Mnogość kapliczek i krzyży, jaka powstała w przeciągu ostatnich stuleci, była niezbitym świadectwem głęboko zakorzenionej wiary i miłości do Krzyża ludności katolickiej. Wznosząc kapliczki i krzyże człowiek chciał zaakcentować dzieło zbawienia, a jednocześnie ochronić ów mały skrawek ziemi przed złem. Krzyże i kapliczki były dedykowane Chrystusowi, Maryi oraz innym świętym. Były one wyrazem potrzeby bliskości Boga wyrażonej w trojakim wymiarze: jako widoczny ślad Jego obecności, jako dowód wiary fundatorów oraz jako specyficzne braterstwo w dzieleniu się wiarą z przechodniem. Skłaniały do refleksji nad życiem i jego przemijaniem. Kapliczki wznoszono na chwałę Bożą, z pobożności jako ofiarę dziękczynną, jako trwałą formę modlitwy i w podzięce za jej wysłuchanie. Każda kapliczka ma swoją historię, swój oryginalny kształt i unikalne piękno. Niektóre kapliczki upamiętniają zdarzenia tragiczne: epidemie i wojny, ale większość powstała w radosnych czasach pokoju i jest wyrazem żywej, prostej wiary ludu.
Architektura kapliczek jest różnorodna, charakterystyczna dla miejsca i okolicy, w której została postawiona, podobnie jak różnorodne są krzyże przydrożne, które mogą być np. kute, żeliwne, kamienne, drewniane. Osobną grupę stanowią przydrożne figury świętych: Chrystusa, Maryi, św. Jana Nepomucena, św. Katarzyny oraz kapliczki zbudowane na planie koła, które łączą trzy funkcje: miejsca kultu, słupa granicznego i dzwonniczki.
Kapliczki są zazwyczaj wyposażone w ludowe drewniane rzeźby, malowidła na deskach lub oleodruki z wizerunkiem Jezusa i Matki Bożej. Gipsowym figurkom i obrazom towarzyszą wota w postaci zawieszonych różańców, krzyżyków, wetkniętych w nie obrazków i medalików oraz plastikowe i cięte kwiaty. Niekiedy kapliczki były obsadzane w symetryczne układy z odpowiednio dobieranymi drzewami i krzewami. Dzisiaj te stare lipy, dęby, brzozy, klony dodają powagi tym miejscom, a powstałą w ten sposób przestrzeń liturgiczną wypełnia często unoszący się wokół kapliczek zapach ziół, kwiatów bzów i jaśminów. Soczystość zieleni żywopłotów i woń cukrowej róży otula swym płaszczem stare kapliczki i dodaje swoistego uroku tym szczególnym miejscom. W takim wyciszonym miejscu wskazane jest zatrzymać się, pomodlić, popatrzyć na Chrystusa ukazującego przechodniom swe zranione Serce, na Madonnę z Dzieciątkiem, na św. Józefa lub na innych świętych. Tu gromadzą się małe wspólnoty wiejskie na nabożeństwo majowe i różaniec, kontynuując tym samym swoje pradawne zadanie i przeznaczenie religijne, jako miejsce spotkania z Bogiem.
Współczesna ludność buduje nowe kapliczki i odnawia zniszczone. Jednak spotykamy się również z nieświadomym psuciem “pejzażu z kapliczką”. Przesadna ingerencja “nowego fundatora” przekształca diametralnie oblicze kapliczki, zakłóca harmonię poprzez wprowadzenie obcych elementów zarówno w samym obiekcie, jak i w jej najbliższym otoczeniu. Zdarzają się kapliczki zaniedbane, pochylone, zniszczone od wiatru i deszczu, opustoszałe z wykradzionymi świątkami, porozbijanymi obrazami, o których ludzie zapomnieli. Kradzieże świątków pierwotnie upiększających wnętrza kapliczek wydają się najbardziej przygnębiającym świadectwem spłyconego życia duchowego naszych czasów. Coraz mniej jest ludzi dbających o te świadectwa naszej tożsamości. Stróżami tych miejsc są najczęściej stare kobiety, które odnawiają je i porządkują. Wiele kapliczek posiada nieprzyjazne sąsiedztwo w postaci słupów energetycznych, hydrantów i innych urządzeń technicznych, które stojąc zbyt blisko, psują całkowicie wygląd miejsca.
Ziemia Opoczyńska jest krainą kapliczek i krzyży przydrożnych, licznie rozsianych wzdłuż wijących się dróg. Wobec wspomnianych wcześniej zagrożeń działających na szkodę tych obiektów, inwentaryzacja ich stała się zadaniem potrzebnym i naglącym.
Wydział Oświaty, Promocji i Funduszy Unijnych do współpracy zaprosił szkoły gimnazjalne z całego powiatu. W dniu 19 września 2007 r. odbyło się spotkanie organizacyjne, w którym spośród 16 istniejących, uczestniczyli przedstawiciele 13 gimnazjów. Uczestnicy spotkania wyrazili zgodę na wspólne działanie, następnie otrzymali materiały informacyjne oraz wzór ankiety pomocnej przy gromadzeniu danych. Do pracy tej nauczyciele postanowili włączyć chętnych uczniów klas gimnazjalnych.
Już po kilku tygodniach zaczęły napływać pierwsze płyty CD i dyskietki zawierające wypełnione ankiety i zdjęcia obiektów. Nośniki te wpływają systematycznie przez cały czas naszej akcji. Informacje zawarte w ankietach są mniej lub bardziej szczegółowe, czasem informują nas tylko o istnieniu kapliczki, figury lub krzyża. Jednak każda informacja jest bardzo cenna, gdyż umożliwia ilościową inwentaryzację oraz dotarcie do takiego obiektu w późniejszym czasie.
W miesiącu czerwcu podsumowany został pierwszy etap akcji, który objął rok szkolny 2007/2008. W tym okresie współpracę nawiązały następujące szkoły:
- Gimnazjum w Paradyżu,
- Gimnazjum w Białaczowie,
- Gimnazjum nr 3 w Opocznie,
- Gimnazjum w Mroczkowie Gościnnym,
- Gimnazjum w Drzewicy,
- Gimnazjum w Mniszkowie,
- Gimnazjum nr 1 w Opocznie,
- Gimnazjum w Wygnanowie,
- Gimnazjum w Bukowcu Opoczyńskim.
W związku z tym, iż prace nadal wpływają, nie można w tym momencie określić dokładnej ilości opisanych obiektów ani liczby osób uczestniczących w tym przedsięwzięciu. Na dzień 4 czerwca 2008 r. w przybliżeniu dane te kształtują się następująco:
- wpłynęło 318 ankiet,
- opisanych zostało 291 obiektów,
- w wypełnianiu ankiet uczestniczyło 156 uczniów,
- zdjęcia wykonywało 99 uczniów,
- pracę uczniów koordynowało 17 nauczycieli.
Aby uzupełnić już posiadany zbiór danych o brakujące obiekty, a także umożliwi udział pozostałym gimnazjom, akcja inwentaryzowaniu małych form sakralnych będzie przedłużona na następny rok szkolny.
Współpraca ze szkołami to pierwszy etap pracy związanej z inwentaryzowaniem małych form sakralnych. Następną czynnością będzie uzupełnienie ankiet o brakujące informacje oraz wykonanie brakujących lub nieprawidłowo zrobionych zdjęć. Tak przygotowane ankiety posłużą do założenia kart obiektów małych form sakralnych. Następnie efekty wszystkich działań będą sukcesywnie udostępnione na stronie internetowej Powiatu Opoczyńskiego. Założeniem organizatora akcji jest, aby finalnym produktem całego przedsięwzięcia był folder zawierający najstarsze i najpiękniejsze obiekty.
Liczba istniejących kapliczek i krzyży sukcesywnie się zmniejsza. Przyszłość pokaże, czy dalej będzie kontynuowane tego rodzaju budownictwo. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić, aby możliwe było, że za kilkanaście lat przydrożne kapliczki będziemy oglądać jedynie w muzeach etnograficznych. Tym bardziej uzasadnione i konieczne stają się prace inwentaryzacyjne, których się podjęliśmy. Bardzo wysoko należy ocenić zaangażowanie i wkład pracy uczniów i nauczycieli wspierających realizację tego ogromnego przedsięwzięcia. Ta wspólna praca pozwoli zachować dla przyszłych pokoleń oryginalny kształt i unikalne piękno małych form sakralnych, tak ważnych dla malowniczego krajobrazu naszego regionu.
W dniu 19 czerwca 2008 r. zorganizowane zostało uroczyste podsumowanie tej części akcji. Na uroczystość zaproszeni uczniowie, których prace wyróżniały się skrupulatnością i dokładnością w opracowywaniu ankiet oraz nauczyciele koordynujący pracę uczniów w szkołach. Podczas uroczystości omówiony został przebieg akcji, a Starosta Opoczyński Józef Róg podziękował za pomoc w inwentaryzowaniu małych form sakralnych na terenie powiatu opoczyńskiego oraz wręczył nagrody i upominki wszystkim uczestnikom akcji.
Nagrodzeni:
Gimnazjum w Paradyżu
Ewa Krajewska - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Ewelina Puchała
2. Weronika Krajewska
3. Izabela Przybyła
4. Agnieszka Baranowska
5. Hubert Chmielewski
6. Sebastian Pietruszka
7. Anna Gąsiorowska
8. Adam Rek
9. Ewelina Wojtulska
10. Izabela Polinceusz
Gimnazjum nr 3 w Zespole Szkół Samorządowych nr 3 w Opocznie
Dorota Panfil - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Agata Dukowicz
2. Małgorzata Pacan
3. Konrad Machnicki
4. Michał Jóźwik
5. Damian Domagała
6. Wojciech Labasz Głowacki
7. Albert Bartosik
8. Hubert Sygut
9. Robert Wijata
10. Paweł Stańczyk
Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Mroczkowie Gościnnym
Krzysztof Sadliński - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Kinga Ogórek
2. Emilia Grabska
3. Anna Wijata
4. Monika Róg
5. Sylwia Wiktorowicz
6. Marcin Grabski
Gimnazjum nr 1 w ZSS nr 1 w Opocznie
Joanna Stępniewska, Jadwiga Felis,Jacek Słowikowski - nauczyciele
oraz uczniowie:
1. Agnieszka Gmaj
2. Magdalena Szczepamik
3. Katarzyna Szczepanik
4. Mateusz Jaciubek
5. Anna Książek
6. Karolina Nita
7. Monika Byczkowska
8. Małgorzata Piekarska
9. Marek Gołąb
10. Karolina Stępniak
11. Ewelina Baran
12. Paweł Uraziński
13. Aleksandra Chmal
14. Katarzyna Radzik
15. Olga Paduszyńska
16. Agnieszka Koćmiel
17. Kamil Bobrowski
18. Bartłomiej Jastrząb
19. Wioletta Rzońca
20. Emilia Barańska
Gimnazjum w Drzewicy
Monika Gałecka, Bożena Ramus, Mirosława Kowalska, Renata Dziedzic - nauczyciele
oraz uczniowie:
1. Paulina Ogórek
2. Monika Błaszczyk
3. Monika Ćwierzona
4. Karolina Składowska
5. Joanna Tępińska
6. Daria Siwek
7. Paweł Mastalerek
8. Olga Szymańska
9. Justyna Wojda
10. Agata Sołtysiak
11. Dagmara Rojek
12. Karolina Pieprzycka
13. Magdalena Barul
14. Anna Matysiak
15. Justyna Cukier
16. Ola Gapys
17. Aleksandra Karkowska
18. Ewa Chrobak
19. Katarzyna Szymańska
20. Ewelina Jaskulska
21. Marlena Grzybek
22. Aleksandra Jędrasik
23. Aleksandra Tomczyk
24. Anna Kaczmarczyk
25. Faustyna Gruszczyńska
26. Artur Klimek
27. Ilona Żuczkowska
28. Mateusz Pyzik
29. Małgorzata Kuchenbecker
30. Adam Rogulski
Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Białaczowie
Justyna Włodarczyk - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Ewelina Skorupa
2. Maciej Wilk
3. Hubert Chmielewski
4. Krzysztof Korbecki
5. Kryspin Kocemba
6. Kamil Kocemba
7. Weronika Jędrasik
8. Marlena Zielińska
9. Marcin Jędrasik
10. Bartłomiej Kowalczyk
11. Dominik Biegała
12. Marcin Kresiński
13. Emil Wydra
14. Paulina Jaworska
15. Agata Podsiedlik
16. Aneta Franaszczyk
17. Katarzyna Bednarczyk
18. Katarzyna Osiadacz
19. Marcin Wołk
20. Paulina Gorzela
21. Agata Bąk
22. Aneta Wilk
23. Justyna Andrzejewska
24. Marek Karbownik
25. Krystian Rzepecki
26. Katarzyna Paduszyńska
27. Dominik Biegała
28. Katarzyna Kapusta
29. Sebastian Szulc
30. Bartosz Szulc
31. Anna Gruszczyńska
32. Marta Podsiedlik
33. Katarzyna Skalska
34. Angelika Wąsowicz
35. Kamil Zaborowski
36. Ewa Pawlik
37. Karolina Wiślicka
38. Joanna Dolot
39. Ilona Liczbik
40. Michał Loch
41. Damian Dembiński
Gimnazjum w Wygnanowie
Marta Grzybek - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Milena Stępień
2. Magdalena Stępień
3. Marta Madej
4. Magdalena Pacan
5. Mateusz Gąsiorek
6. Tomasz Stolarczyk
7. Katarzyna Płuciennik
8. Sylwia Maruszewska
9. Dawid Wardecki
10. Justyna Gubka
11. Milena Kmita
12. Patrycja Nowicka
13. Magdalena Nowak
14. Łukasz Pacan
15. Tomasz Koryciński
16. Barbara Grabska
17. Aleksandra Pacan
18. Ilona Cabaj
19. Natalia Szwąder
20. Monika Stolarczyk
21. Aleksandra Płuciennik
22. Sylwia Wijata
23. Klaudyna Białas
24. Sylwia Pietras
25. Karol Pacan
26. Ryszard Wiktorowicz
27. Michał Sionek
28. Sebastian Grochulski
Gimnazjum w Mniszkowie
Joanna Pełka - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Rafał Rozpędowski
2. Michalina Węglarska
3. Martyna Gliszczyńska
4. Weronika Przybysz
5. Paulina Paradowska
6. Angelika Krawczyk
7. Emilia Plis
8. Edyta Biegała
9. Michał Rokita
10. Emilia Siedlecka
11. Maja Kacprzak
Gimnazjum w Bukowcu Opoczyńskim
Maria Stańczyk - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Dominik Kowalczyk
2. Natalia Adamczyk
3. Anna Bubel
4. Aleksandra Dąbrowska
5. Aleksandra Fiderek
6. Bartłomiej Czarnecki
7. Katarzyna Grabowska
8. Milena Jakubik
9. Paulina Lis
10. Ilona Adamczyk
Termin “kaplica” wywodzi się od miejsca, gdzie przechowywano pierwotnie relikwie biskupa z Tours – św. Marcina; głównie jego płaszcz, z łac. płaszczyk to “cappa”. Cela, w której przechowywana była owa cappa, zwała się “Capella”, a dozorcy jej “kapelanami”. W drodze przekształceń językowych powstało polskie pojęcie “Kaplica”. Termin ten kojarzy się z dużą, architektoniczną przestrzenią liturgiczną, w której zachodziła możliwość odprawiania Mszy Świętej i w której pomieścić się mogła przynajmniej jedna osoba. Mniejsza gabarytowo była kapliczka, która jako mała, przydrożna forma przestrzenna o znaczeniu kultowym była przeznaczona tylko do oglądu zewnętrznego.
Obecność tej małej przydrożnej architektury jest specyficznym dziedzictwem kulturowym świadczącym o silnym przywiązaniu do katolicyzmu, które wpłynęło na takie właśnie romantyczne ukształtowanie krajobrazu, jakim jest “pejzaż z kapliczką”. Spotykamy je w pobliżu domów, przy wiejskich kościółkach, w murach kościelnych, na cmentarzach, przy drogach i mostach, na rozdrożach i przy niebezpiecznych zakrętach, w miejscach zabójstw, w miejscach prywatnych objawień Maryjnych, przy leśnych duktach, przy wjeździe do miast, miasteczek i wiosek, wśród starych chat i nowych domów. Kapliczki wskazują miejsca pamiątkowe, wyznaczają też granice poszczególnych wsi. Stoją w ciszy na skraju pól porośniętych zbożem i strzegą mieszkańców okolicznych domostw.
Przydrożne obiekty ludowego kultu można odnaleźć zarówno w całej Polsce, jak i poza jej granicami, na przykład w Bawarii i Dolnej Austrii, ale nigdzie nie występują tak licznie.
Mnogość kapliczek i krzyży, jaka powstała w przeciągu ostatnich stuleci, była niezbitym świadectwem głęboko zakorzenionej wiary i miłości do Krzyża ludności katolickiej. Wznosząc kapliczki i krzyże człowiek chciał zaakcentować dzieło zbawienia, a jednocześnie ochronić ów mały skrawek ziemi przed złem. Krzyże i kapliczki były dedykowane Chrystusowi, Maryi oraz innym świętym. Były one wyrazem potrzeby bliskości Boga wyrażonej w trojakim wymiarze: jako widoczny ślad Jego obecności, jako dowód wiary fundatorów oraz jako specyficzne braterstwo w dzieleniu się wiarą z przechodniem. Skłaniały do refleksji nad życiem i jego przemijaniem. Kapliczki wznoszono na chwałę Bożą, z pobożności jako ofiarę dziękczynną, jako trwałą formę modlitwy i w podzięce za jej wysłuchanie. Każda kapliczka ma swoją historię, swój oryginalny kształt i unikalne piękno. Niektóre kapliczki upamiętniają zdarzenia tragiczne: epidemie i wojny, ale większość powstała w radosnych czasach pokoju i jest wyrazem żywej, prostej wiary ludu.
Architektura kapliczek jest różnorodna, charakterystyczna dla miejsca i okolicy, w której została postawiona, podobnie jak różnorodne są krzyże przydrożne, które mogą być np. kute, żeliwne, kamienne, drewniane. Osobną grupę stanowią przydrożne figury świętych: Chrystusa, Maryi, św. Jana Nepomucena, św. Katarzyny oraz kapliczki zbudowane na planie koła, które łączą trzy funkcje: miejsca kultu, słupa granicznego i dzwonniczki.
Kapliczki są zazwyczaj wyposażone w ludowe drewniane rzeźby, malowidła na deskach lub oleodruki z wizerunkiem Jezusa i Matki Bożej. Gipsowym figurkom i obrazom towarzyszą wota w postaci zawieszonych różańców, krzyżyków, wetkniętych w nie obrazków i medalików oraz plastikowe i cięte kwiaty. Niekiedy kapliczki były obsadzane w symetryczne układy z odpowiednio dobieranymi drzewami i krzewami. Dzisiaj te stare lipy, dęby, brzozy, klony dodają powagi tym miejscom, a powstałą w ten sposób przestrzeń liturgiczną wypełnia często unoszący się wokół kapliczek zapach ziół, kwiatów bzów i jaśminów. Soczystość zieleni żywopłotów i woń cukrowej róży otula swym płaszczem stare kapliczki i dodaje swoistego uroku tym szczególnym miejscom. W takim wyciszonym miejscu wskazane jest zatrzymać się, pomodlić, popatrzyć na Chrystusa ukazującego przechodniom swe zranione Serce, na Madonnę z Dzieciątkiem, na św. Józefa lub na innych świętych. Tu gromadzą się małe wspólnoty wiejskie na nabożeństwo majowe i różaniec, kontynuując tym samym swoje pradawne zadanie i przeznaczenie religijne, jako miejsce spotkania z Bogiem.
Współczesna ludność buduje nowe kapliczki i odnawia zniszczone. Jednak spotykamy się również z nieświadomym psuciem “pejzażu z kapliczką”. Przesadna ingerencja “nowego fundatora” przekształca diametralnie oblicze kapliczki, zakłóca harmonię poprzez wprowadzenie obcych elementów zarówno w samym obiekcie, jak i w jej najbliższym otoczeniu. Zdarzają się kapliczki zaniedbane, pochylone, zniszczone od wiatru i deszczu, opustoszałe z wykradzionymi świątkami, porozbijanymi obrazami, o których ludzie zapomnieli. Kradzieże świątków pierwotnie upiększających wnętrza kapliczek wydają się najbardziej przygnębiającym świadectwem spłyconego życia duchowego naszych czasów. Coraz mniej jest ludzi dbających o te świadectwa naszej tożsamości. Stróżami tych miejsc są najczęściej stare kobiety, które odnawiają je i porządkują. Wiele kapliczek posiada nieprzyjazne sąsiedztwo w postaci słupów energetycznych, hydrantów i innych urządzeń technicznych, które stojąc zbyt blisko, psują całkowicie wygląd miejsca.
Ziemia Opoczyńska jest krainą kapliczek i krzyży przydrożnych, licznie rozsianych wzdłuż wijących się dróg. Wobec wspomnianych wcześniej zagrożeń działających na szkodę tych obiektów, inwentaryzacja ich stała się zadaniem potrzebnym i naglącym.
Wydział Oświaty, Promocji i Funduszy Unijnych do współpracy zaprosił szkoły gimnazjalne z całego powiatu. W dniu 19 września 2007 r. odbyło się spotkanie organizacyjne, w którym spośród 16 istniejących, uczestniczyli przedstawiciele 13 gimnazjów. Uczestnicy spotkania wyrazili zgodę na wspólne działanie, następnie otrzymali materiały informacyjne oraz wzór ankiety pomocnej przy gromadzeniu danych. Do pracy tej nauczyciele postanowili włączyć chętnych uczniów klas gimnazjalnych.
Już po kilku tygodniach zaczęły napływać pierwsze płyty CD i dyskietki zawierające wypełnione ankiety i zdjęcia obiektów. Nośniki te wpływają systematycznie przez cały czas naszej akcji. Informacje zawarte w ankietach są mniej lub bardziej szczegółowe, czasem informują nas tylko o istnieniu kapliczki, figury lub krzyża. Jednak każda informacja jest bardzo cenna, gdyż umożliwia ilościową inwentaryzację oraz dotarcie do takiego obiektu w późniejszym czasie.
W miesiącu czerwcu podsumowany został pierwszy etap akcji, który objął rok szkolny 2007/2008. W tym okresie współpracę nawiązały następujące szkoły:
- Gimnazjum w Paradyżu,
- Gimnazjum w Białaczowie,
- Gimnazjum nr 3 w Opocznie,
- Gimnazjum w Mroczkowie Gościnnym,
- Gimnazjum w Drzewicy,
- Gimnazjum w Mniszkowie,
- Gimnazjum nr 1 w Opocznie,
- Gimnazjum w Wygnanowie,
- Gimnazjum w Bukowcu Opoczyńskim.
W związku z tym, iż prace nadal wpływają, nie można w tym momencie określić dokładnej ilości opisanych obiektów ani liczby osób uczestniczących w tym przedsięwzięciu. Na dzień 4 czerwca 2008 r. w przybliżeniu dane te kształtują się następująco:
- wpłynęło 318 ankiet,
- opisanych zostało 291 obiektów,
- w wypełnianiu ankiet uczestniczyło 156 uczniów,
- zdjęcia wykonywało 99 uczniów,
- pracę uczniów koordynowało 17 nauczycieli.
Aby uzupełnić już posiadany zbiór danych o brakujące obiekty, a także umożliwi udział pozostałym gimnazjom, akcja inwentaryzowaniu małych form sakralnych będzie przedłużona na następny rok szkolny.
Współpraca ze szkołami to pierwszy etap pracy związanej z inwentaryzowaniem małych form sakralnych. Następną czynnością będzie uzupełnienie ankiet o brakujące informacje oraz wykonanie brakujących lub nieprawidłowo zrobionych zdjęć. Tak przygotowane ankiety posłużą do założenia kart obiektów małych form sakralnych. Następnie efekty wszystkich działań będą sukcesywnie udostępnione na stronie internetowej Powiatu Opoczyńskiego. Założeniem organizatora akcji jest, aby finalnym produktem całego przedsięwzięcia był folder zawierający najstarsze i najpiękniejsze obiekty.
Liczba istniejących kapliczek i krzyży sukcesywnie się zmniejsza. Przyszłość pokaże, czy dalej będzie kontynuowane tego rodzaju budownictwo. Dzisiaj trudno sobie wyobrazić, aby możliwe było, że za kilkanaście lat przydrożne kapliczki będziemy oglądać jedynie w muzeach etnograficznych. Tym bardziej uzasadnione i konieczne stają się prace inwentaryzacyjne, których się podjęliśmy. Bardzo wysoko należy ocenić zaangażowanie i wkład pracy uczniów i nauczycieli wspierających realizację tego ogromnego przedsięwzięcia. Ta wspólna praca pozwoli zachować dla przyszłych pokoleń oryginalny kształt i unikalne piękno małych form sakralnych, tak ważnych dla malowniczego krajobrazu naszego regionu.
W dniu 19 czerwca 2008 r. zorganizowane zostało uroczyste podsumowanie tej części akcji. Na uroczystość zaproszeni uczniowie, których prace wyróżniały się skrupulatnością i dokładnością w opracowywaniu ankiet oraz nauczyciele koordynujący pracę uczniów w szkołach. Podczas uroczystości omówiony został przebieg akcji, a Starosta Opoczyński Józef Róg podziękował za pomoc w inwentaryzowaniu małych form sakralnych na terenie powiatu opoczyńskiego oraz wręczył nagrody i upominki wszystkim uczestnikom akcji.
Nagrodzeni:
Gimnazjum w Paradyżu
Ewa Krajewska - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Ewelina Puchała
2. Weronika Krajewska
3. Izabela Przybyła
4. Agnieszka Baranowska
5. Hubert Chmielewski
6. Sebastian Pietruszka
7. Anna Gąsiorowska
8. Adam Rek
9. Ewelina Wojtulska
10. Izabela Polinceusz
Gimnazjum nr 3 w Zespole Szkół Samorządowych nr 3 w Opocznie
Dorota Panfil - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Agata Dukowicz
2. Małgorzata Pacan
3. Konrad Machnicki
4. Michał Jóźwik
5. Damian Domagała
6. Wojciech Labasz Głowacki
7. Albert Bartosik
8. Hubert Sygut
9. Robert Wijata
10. Paweł Stańczyk
Gimnazjum w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Mroczkowie Gościnnym
Krzysztof Sadliński - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Kinga Ogórek
2. Emilia Grabska
3. Anna Wijata
4. Monika Róg
5. Sylwia Wiktorowicz
6. Marcin Grabski
Gimnazjum nr 1 w ZSS nr 1 w Opocznie
Joanna Stępniewska, Jadwiga Felis,Jacek Słowikowski - nauczyciele
oraz uczniowie:
1. Agnieszka Gmaj
2. Magdalena Szczepamik
3. Katarzyna Szczepanik
4. Mateusz Jaciubek
5. Anna Książek
6. Karolina Nita
7. Monika Byczkowska
8. Małgorzata Piekarska
9. Marek Gołąb
10. Karolina Stępniak
11. Ewelina Baran
12. Paweł Uraziński
13. Aleksandra Chmal
14. Katarzyna Radzik
15. Olga Paduszyńska
16. Agnieszka Koćmiel
17. Kamil Bobrowski
18. Bartłomiej Jastrząb
19. Wioletta Rzońca
20. Emilia Barańska
Gimnazjum w Drzewicy
Monika Gałecka, Bożena Ramus, Mirosława Kowalska, Renata Dziedzic - nauczyciele
oraz uczniowie:
1. Paulina Ogórek
2. Monika Błaszczyk
3. Monika Ćwierzona
4. Karolina Składowska
5. Joanna Tępińska
6. Daria Siwek
7. Paweł Mastalerek
8. Olga Szymańska
9. Justyna Wojda
10. Agata Sołtysiak
11. Dagmara Rojek
12. Karolina Pieprzycka
13. Magdalena Barul
14. Anna Matysiak
15. Justyna Cukier
16. Ola Gapys
17. Aleksandra Karkowska
18. Ewa Chrobak
19. Katarzyna Szymańska
20. Ewelina Jaskulska
21. Marlena Grzybek
22. Aleksandra Jędrasik
23. Aleksandra Tomczyk
24. Anna Kaczmarczyk
25. Faustyna Gruszczyńska
26. Artur Klimek
27. Ilona Żuczkowska
28. Mateusz Pyzik
29. Małgorzata Kuchenbecker
30. Adam Rogulski
Gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Białaczowie
Justyna Włodarczyk - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Ewelina Skorupa
2. Maciej Wilk
3. Hubert Chmielewski
4. Krzysztof Korbecki
5. Kryspin Kocemba
6. Kamil Kocemba
7. Weronika Jędrasik
8. Marlena Zielińska
9. Marcin Jędrasik
10. Bartłomiej Kowalczyk
11. Dominik Biegała
12. Marcin Kresiński
13. Emil Wydra
14. Paulina Jaworska
15. Agata Podsiedlik
16. Aneta Franaszczyk
17. Katarzyna Bednarczyk
18. Katarzyna Osiadacz
19. Marcin Wołk
20. Paulina Gorzela
21. Agata Bąk
22. Aneta Wilk
23. Justyna Andrzejewska
24. Marek Karbownik
25. Krystian Rzepecki
26. Katarzyna Paduszyńska
27. Dominik Biegała
28. Katarzyna Kapusta
29. Sebastian Szulc
30. Bartosz Szulc
31. Anna Gruszczyńska
32. Marta Podsiedlik
33. Katarzyna Skalska
34. Angelika Wąsowicz
35. Kamil Zaborowski
36. Ewa Pawlik
37. Karolina Wiślicka
38. Joanna Dolot
39. Ilona Liczbik
40. Michał Loch
41. Damian Dembiński
Gimnazjum w Wygnanowie
Marta Grzybek - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Milena Stępień
2. Magdalena Stępień
3. Marta Madej
4. Magdalena Pacan
5. Mateusz Gąsiorek
6. Tomasz Stolarczyk
7. Katarzyna Płuciennik
8. Sylwia Maruszewska
9. Dawid Wardecki
10. Justyna Gubka
11. Milena Kmita
12. Patrycja Nowicka
13. Magdalena Nowak
14. Łukasz Pacan
15. Tomasz Koryciński
16. Barbara Grabska
17. Aleksandra Pacan
18. Ilona Cabaj
19. Natalia Szwąder
20. Monika Stolarczyk
21. Aleksandra Płuciennik
22. Sylwia Wijata
23. Klaudyna Białas
24. Sylwia Pietras
25. Karol Pacan
26. Ryszard Wiktorowicz
27. Michał Sionek
28. Sebastian Grochulski
Gimnazjum w Mniszkowie
Joanna Pełka - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Rafał Rozpędowski
2. Michalina Węglarska
3. Martyna Gliszczyńska
4. Weronika Przybysz
5. Paulina Paradowska
6. Angelika Krawczyk
7. Emilia Plis
8. Edyta Biegała
9. Michał Rokita
10. Emilia Siedlecka
11. Maja Kacprzak
Gimnazjum w Bukowcu Opoczyńskim
Maria Stańczyk - nauczyciel
oraz uczniowie:
1. Dominik Kowalczyk
2. Natalia Adamczyk
3. Anna Bubel
4. Aleksandra Dąbrowska
5. Aleksandra Fiderek
6. Bartłomiej Czarnecki
7. Katarzyna Grabowska
8. Milena Jakubik
9. Paulina Lis
10. Ilona Adamczyk
Nasze Wydawnictwa
