Opoczno

Sulejowski Park Krajobrazowy został utworzony w 1994 roku na obszarze gmin: Sulejów (gmina i miasto), Ręczno, Aleksandrów, Mniszków, Wolbórz, Tomaszów Mazowiecki (gmina i miasto), Rozprza, Piotrków Trybunalski, Łęki Szlacheckie, Przedbórz i Sławno. Powierzchnia parku wynosi 17 444 ha, a otuliny - 38 927 ha. Połowę powierzchni Sulejowskiego Parku Krajobrazowego zajmują lasy, natomiast wody (łącznie ze Zbiornikiem Sulejowskim) - niespełna 5%.

Na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego istnieje 11 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 624 ha. Walory Sulejowskiego PK tworzą przede wszystkim: naturalny krajobraz rzeczny, zwłaszcza środkowego odcinka Pilicy między Przedborzem i Sulejowem (proponowanego do włączenia do europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000), „delty” Luciąży, Czarnej Malenieckiej, śródleśnych strumieni, np. Strugi Młynki (ostoi bobra). Obiekty przyrody nieożywionej, a wśród  nich m.in. Bąkowa Góra (na pograniczu Nizin Środkowopolskich i Wyżyny Małopolskiej), wysokie krawędzie doliny Pilicy (np. w Barkowicach i Sulejowie) oraz najcenniejszy w Polsce środkowej rezerwat krajobrazowo-wodny - Niebieskie Źródła. Lasy - stanowiące pozostałość Puszczy Pilickiej z fragmentami przyrody naturalnej, chronionej m.in. w rezerwatach przyrody. Niespełna 10% powierzchni wszystkich lasów SPK posiada charakter zbliżony do naturalnego, natomiast krajobraz lasów puszczańskich prezentuje jedynie 5 fragmentów lasu o łącznej powierzchni zaledwie 170 ha. Cechy reliktów puszczańskich lasów, liczących nawet 250 lat prezentują  następujące obiekty: Lubiaszów (las dębowy, jodłowy i olszowy), Gaik (las dębowy), Kaleń (las dębowy), Błogie (las dębowo-sosnowy i jodłowy) oraz Jaksonek (dąbrowa). Na terenie SPK stwierdzono dotychczas 17 zespołów leśnych i zaroślowych oraz szereg zbiorowisk zastępczych. Bardzo charakterystyczne na tym terenie są lasy higrofilne, zwłaszcza łęgi jesionowo-olszowe i wierzbowe, wikliny nadrzeczne i olsy. Mezofilne lasy mieszane to przede wszystkim rozpowszechnione w Puszczy Pilickiej grądy. Do grupy lasów mieszanych należy także dąbrowa świetlista, reprezentująca zanikający typ lasu. Pospolitym zespołem jest bór mieszany sosnowo-dębowy; rzadko spotykanym - natomiast wyżynny bór mieszany jodłowy. Bory sosnowe reprezentowane są przez zespoły: boru chrobotkowego, suboceanicznego boru świeżego, boru wilgotnego i boru bagiennego. Roślinność nieleśna charakteryzująca się bogactwem florystycznym i różnorodnością fitocenotyczną. Na terenie SPK stwierdzono 70 zbiorowisk mokradłowych i łąkowych oraz kilka zbiorowisk muraw napiaskowych i kserotermicznych. Obszary znacznie przekształcone charakteryzują się rozwojem roślinności synantropijnej. Na terenie SPK stwierdzono dotychczas prawie 1 000 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich m.in. takie osobliwości florystyczne jak: storczyki (12 gatunków), widłaki (4 gatunki), długosz królewski, zimoziół północny, koniczynę łubinowatą i kokoryczkę okółkową. Wśród licznie reprezentowanych, różnych grup świata zwierząt na szczególną uwagę zasługuje entomofauna i ornitofauna. Same tylko motyle reprezentowane są przez około 30 gatunków. Na obszarze SPK zaobserwowano około 200 gatunków ptaków; prawie 150 gatunków odbywa tu lęgi. Znalazły tutaj ostoję: bocian czarny, jarząbek, muchołówki, liczne grupy ptaków drapieżnych (myszołów zwyczajny, kobuz, pustułka, błotniak stawowy i inne) oraz gatunków wodno-błotnych (sieweczka rzeczna, bąk, zimorodek, remiz i inne). Na terenie SPK istnieje 11 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 624 ha. Od lat projektuje się utworzenie 5 rezerwatów o łącznej powierzchni około 140 ha. Najliczniej są reprezentowane rezerwaty leśne: Lubiaszów, Meszcze, Twarda, Gaik, Błogie, Wielkopole, Jawora oraz projektowane: Kaleń, Prucheńsko i Łęgi nad Pilicą. Rezerwaty florystyczne to: Las Jabłoniowy i Jaksonek oraz projektowany - Bory nad Pilicą. Pozostałe obiekty reprezentują 3 różne typy rezerwatów: krajobrazowy - Niebieskie Źródła, torfowiskowy - Czarny Ług i wodny - Struga Młynki (projektowany).