Pod patronatem Koła Środowiskowego 25 pp AK Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Okręgu Łódź ukazała się książka p.t. Dzieje 25 pp Armii Krajowej, autorstwa żołnierzy tego pułku: Mirosława Kopy, Aleksandra Arkuszyńskiego i Haliny Kępińskiej Bazylewicz.
Jest to monografia licząca 716 stron, ponad 200 zdjęć dokumentalnych i 20 szkiców sytuacyjnych ważniejszych walk pułku, oparta na archiwalnych materiałach źródłowych i relacjach uczestników tamtejszych wydarzeń. W dzieje partyzanckiego pułku wprowadza czytelnika patriotyczna przedmowa legendrnego już kapelana tego pułku - ks. płk. Mariana Skoczowskiego „Ksawerego”. Zasadniczą częścią dzieła są walki zbrojne pułku, liczącego 1200 żołnierzy, który w 1944 r. walczył z okupantem niemieckim na zapleczu frontu wschodniego, znacząc obficie krwią swój szlak bojowy na Ziemi Piotrkowsko-Opoczyńskiej. W okresie później jesieni był on zwartą jednostką partyzancką Armii Krajowej po prawej stronie Wisły, walczącą w ramach operacji „Burza” w Okręgu Łódź AK.
W dążeniu do przedstawienia możliwie pełnego obrazu partyzanckiego pułku, autorzy sięgnęli do jego genezy tj. do okresu dynamicznej działalności Kedywowskich oddziałów partyzanckich, które były zaczątkiem utworzonego pułku. W opracowaniu omówiono też strukturę organizacji pułku naświetlając szerzej działalność takich jego służb wewnętrznych jak: kwatermistrzostwo, łączność i sanitariat, uwypuklając pełną poświęcenia służbę kobiet.
Działalność zaplecza terenowego tej chlubnej jednostki bojowej wyrażającą się niebywałym poświęceniem i ofiarnością ludności wiejskiej została przez autorów wyraźnie wyeksponowana. Dzieje pułku zamykają dramatyczne losy jego żołnierzy w powojennej rzeczywistości.
Wydanie książki w dość okazałej formie ( w twardej oprawie, szyte egzemplarze, część zdjęć kolorowych) umożliwiła finansowa pomoc Ministerstwa do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
............................................................................
Arkuszyński, Aleksander "Maj": Przeciw dwóm wrogom.
Łódź: Nakładem własnym autora 1995.
Aleksander Arkuszyński, kawaler orderu Virtuti Militari, uhonorowany wieloma odznaczeniami bojowymi w tym 2-krotnie Krzyżem Walecznych, urodził się 27 lutego 1918 r., w Dąbrowie nad Czarną w Opoczyńskim.
W wojnie obronnej 1939 r. jako pchor. d-ca drużyny walczył w 18 pp i w październiku dostał się do niewoli, skąd udało mu się zbiec.
W styczniu 1940 r. wszedł w szeregi ZWZ i został komendantem konspiracyjnej placówki w gminie Radonia w Obwodzie Opoczno, wchodzącym w skład Okręgu Łódź.
Od lipca 1943 r. walczył na tym terenie w oddziale partyzanckim AK "Trojan", przeorganizowanym następnie w oddział "Wicher", gdzie cały czas pełnił funkcję z-cy dowódcy oddziału. W listopadzie 1943 r. awansował do stopnia podporucznika. Od połowy lutego 1944 r. w uznaniu zasług bojowych, powierzono mu dowództwo nad partyzanckim oddziałem "Grom" W lipcu 1944 r. w ramach planu "Burza", wcielony został ze swym oddziałem do 25 pp AK, największej jednostki partyzanckiej w jesieni tego roku po lewej stronie Wisły, gdzie zostaje dowódcą plutonu.
Po wejściu wojsk sowieckich, zmuszony do ukrywania się, wchodzi w szeregi ROAK (Ruch Oporu Armii Krajowej) na terenie Obwodu Łask w Inspektoracie Łódź. Zostaje tu dowódcą 25-osobowego oddziału partyzanckiego, którym dowodzi w okresie od lutego do lipca 1945 r.
Po ujawnieniu się, w lipcu tego samego roku, dostaje się na studia WSGW w Łodzi, ale tuż przed egzaminem dyplomowym w lipcu 1949 r. zostaje aresztowany i pod fałszywymi zarzutami sądzony. Po ponad 2,5-letnim okrutnym śledztwie Wojewódzki Sąd w Łodzi uniewinnia go.
W tej książce autor ukazuje dzieje Podziemia ZWZ/AK, a następnie ROAK. W tych wspomnieniach przedstawia nierówną walkę żołnierza Podziemia swego regionu. Książka stanowi cenny dokument widziany oczami żołnierza partyzanta nie zza sztabowego stolika, lecz oczami żołnierza pierwszej linii.
Starostwo Powiatowe w Opocznie
26-300 Opoczno, ul. Kwiatowa 1a, 044 741 49 00,
sekretarz@opocznopowiat.pl